Haven en industriecluster NZKG overhandigt plannen voor verduurzaming aan minister KGG

Persbericht: Programmabureau NZKG

In de CES NZKG 2024 staat welke acties nu ondernomen moeten worden zodat de huidige CO2-uitstoot (15,2 Mton) van ons haven- en industriecluster reduceert tot 6,8 Mton in 2030 en in 2050 tot 0. Hier wordt al hard aan gewerkt, maar gezamenlijk - door industrie, netbeheerders en overheid - moet nog veel meer werk verzet worden.

Stijgende duurzame energievraag

De vraag naar duurzame elektriciteit in het NZKG vervijfvoudigd minimaal tot 2050 en de vraag naar groene waterstof neemt de komende jaren exponentieel toe. De uitvoering van belangrijke elektriciteits- en waterstofprojecten, zoals de transformatorstations A9-Zuid en Oostzaan, en de uitrol van het landelijke waterstofnetwerk, mogen daarom niet verder vertragen en zijn cruciaal om de nationale doelen te halen.

Projecten van nationaal belang

De CES vormt de input voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK) van het ministerie van Klimaat en Groene Groei. In dit nationale programma worden projecten aangewezen die van nationaal belang zijn en prioriteit hebben bij de realisatie. Dit helpt de netbeheerders op tijd infrastructuur te realiseren.

In de CES NZKG 2024 worden de volgende nieuwe projecten van nationaal belang voorgesteld:

• Energiehaven: De realisatie van windmolens op zee is cruciaal om te kunnen voorzien in de toenemende vraag naar duurzame elektriciteit. De realisatie van deze windmolens is een uitdaging omdat hiervoor veel kaderuimte noodzakelijk is. In de IJmond is de te ontwikkelen Energiehaven geschikt voor de assemblage van deze windturbines.
• Twee elektrolysers (waterstoffabrieken) in het Amsterdamse havengebied (H2era en Hy4Am): om invulling te geven aan de grote vraag naar waterstof als grondstof en voor hoge temperatuur processen in de industrie zijn deze elektrolysers belangrijk. Bovendien hebben deze elektrolysers een belangrijke functie bij de stabilisering en balancering van het energiesysteem in het NZKG, zodat het flexibele aanbod van wind van zee op wordt gevangen.
• CO2-netwerk NZKG: Voor sommige industriebedrijven is het onmogelijk geheel CO2-neutraal te worden. CO2-afvang biedt hier een mogelijkheid. De regionale aanbod en vraag naar CO2 (bijvoorbeeld voor de productie van methanol en synthetische kerosine) wordt via het regionaal CO2-netwerk aan elkaar gekoppeld. Dit netwerk wordt uiteindelijk verbonden met het landelijke CO2-netwerk om ook buiten de regio te kunnen worden gebruikt (CCU) en/of opgeslagen (CCS).

Aanpak tegen vertraging verduurzaming

In deze CES wordt, naast voorstellen voor nieuwe energie-infrastructuurprojecten, ook duidelijk dat de verduurzaming van de industrie vertraging oploopt.

Bedrijven stellen investeringsbeslissingen voor verduurzaming uit vanwege netcongestie en hoge kosten (o.a. energieprijzen en netwerkkosten). Het is cruciaal dat de netcongestie wordt opgelost, door o.a. versnelde uitbreiding van enkele prioritaire projecten zoals de transformatorstations A9-Zuid en Oostzaan, zodat de industrie kan elektrificeren.

Voor een internationaal concurrerende industrie die voor grote investeringsbeslissingen staat om te verduurzamen, is het van groot belang dat de energieprijzen en netwerkkosten niet significant uit de pas lopen met de landen om ons heen.

Tevens is het noodzakelijk om meer ruimte op het bestaande net te maken, door bijvoorbeeld energyhubs, andere verduurzamingsroutes mogelijk te maken of andere onorthodoxe maatregelen te nemen. Overheden moeten samen blijven werken aan een versnelde doorlooptijd van vergunningen. De lange doorlooptijd vormt nog steeds een belemmering voor snelle realisatie van projecten.

Tot slot leidt de (on)mogelijkheid van financiering van projecten nog vaak tot uit- of afstel van investeringsbeslissingen van de industrie. De inzet van financiële middelen voor de investeringen in innovaties en technieken, zoals CCS en groene waterstof, blijven van cruciaal belang om de benoemde acties in de CES NZKG 2024 uit te kunnen voeren.

Samenwerking Rijk en regio

De CES NZKG 2024 is een gezamenlijk product van industrie, netbeheerders en regionale overheden. Met de CES vragen we het kabinet voorliggende uitdagingen en de realisatie van voorgestelde projecten aan te pakken. Hiermee werken we samen aan de verduurzaming van de industrie, de verbetering van de leefomgeving en internationaal concurrerende havens en industrie in het Noordzeekanaalgebied.