Bouw constructie voor selectief onttrekken zoutwater bij Zeesluis IJmuiden van start

Woensdag 12 oktober werd het startsein gegeven door vertegenwoordigers van Rijkswaterstaat en aannemer Van Hattum en Blankevoort. Eind 2024 moet de zogenoemde zoutdam operationeel zijn.

Bij het schutten van schepen door Zeesluis IJmuiden stroomt er vanwege de omvang van de sluis ongeveer 10.000 ton zout het Noordzeekanaal binnen. Door de inzet van selectieve onttrekking wordt zoutwater weer afgevoerd naar zee via het Spui- en Gemaalcomplex IJmuiden. Zo worden nadelige gevolgen van een te hoge zoutconcentratie in het Noordzeekanaal voor natuur, land- en tuinbouw en de drinkwatervoorziening in de omgeving voorkomen.

Zoutdam

In het Binnenspuikanaal, voor de spuisluis en het gemaal, komt een betonnen wand. Deze wand vormt de zoutdam, die op een diepte tussen 16 en 23 meter beneden NAP een opening krijgt. Hierdoor stroomt zoutwater, dat zich op de bodem bevindt omdat het zwaarder is dan zoetwater, door de opening weer terug naar zee. De dam houdt het zoetere water in de bovenste waterlaag van het Noordzeekanaal tegen.

Uitvoering werkzaamheden

De aannemer begint met de aanleg van kades aan beide zijden van het Binnenspuikanaal, over een lengte van vierhonderd meter. Deze kades fungeren als damwanden om de bestaande oevers op hun plek te houden, omdat het Binnenspuikanaal ter hoogte van de zoutdam tot 23 meter beneden NAP wordt verdiept. De kades bestaan uit damwanddelen en buispalen, die de grond in worden getrild. Dit kan gepaard gaan met geluidsoverlast. Geluidswerende maatregelen, zoals een geluidsmantel van absorberende matten, moet de overlast zoveel mogelijk beperken.

Pijlers

Tegelijkertijd met de aanleg van de kades vindt de bouw plaats van twee pijlers van 27 meter hoog, op het terrein direct naast het Binnenspuikanaal. Zodra de kanaalbodem verdiept is, plaatst de aannemer hier de twee voorgebouwde pijlers én een betonnen wand over de hele breedte van het Binnenspuikanaal. In de zoutdam komen deuren om schepen door te laten voor onderhoud aan onder andere het gemaal. De realisatie van de zoutdam is te volgen via een livestream vanaf het bouwterrein via https://bouw.live/beheer/selectieve-onttrekking-ijmuiden

Unieke constructie

Uit onderzoek is gebleken dat selectieve onttrekking een goede oplossing biedt om op deze schaal verdere verzilting van het Noordzeekanaal en de regio tegen te gaan. Selectieve onttrekking wordt al op een kleinere schaal toegepast bij het gemaal De Helsdeur in Den Helder. Gelet op de schaalgrootte en bouwwijze gaat het bij het selectief onttrekken van zoutwater uit het Noordzeekanaal om een unieke constructie.

Aanbodgestuurd schutten

Volgens planning is de constructie eind 2024 gereed en operationeel. Om te voorkomen dat door het gebruik van Zeesluis IJmuiden het zoutgehalte in het Noordzeekanaal te veel oploopt, blijft de Noordersluis tot die tijd in bedrijf. Dit maakt het mogelijk om afhankelijk van het aanbod van schepen te schutten via de Noordersluis of via Zeesluis IJmuiden. Met het aanbodgestuurd schutten wordt er weliswaar beperkt gebruik gemaakt van de Zeesluis IJmuiden, maar kunnen wel alle schepen het sluizencomplex IJmuiden passeren.