Chemiecluster Noordzeekanaalgebied: “Laten we zuinig en trots zijn op chemie”

In de zomerserie Chemieclusters Nederland sprak VNCI met Roon van Maanen, Director Circular & Renewable Industry. Hij vertelt over de plannen van het Noordzeekanaalgebied, een chemiecluster dat sterk in opkomst is en zich vooral richt op duurzaamheid.

Bron: VNCI

Veilig werken

Ook het Noordzeekanaalgebied kreeg te maken met de effecten van corona. Roon: "In brede zin werd ook de Amsterdamse haven getroffen door de coronacrisis. De overslag daalde in het eerste half jaar met 12%, onder andere door een sterke daling van de overslag van steenkool. Tegelijkertijd zag je dat de grote distributiecentra in de haven (onder andere pakketten en levensmiddelen) overuren draaiden. De haven is een afspiegeling van de economie. Je ziet en voelt wat er in het land gebeurt."

"Port of Amsterdam heeft in verband met corona een generieke betalingsregeling voor haar klanten opgesteld. Die gold dus ook voor de chemische sector. Je ziet dat startende bedrijven kwetsbaar zijn. Als een deel van de eigen productie of de afzet wegvalt, blijken de reserves dun te zijn."

"Specifiek bij de chemische sector leefden vragen over het veilig kunnen laten doordraaien van de activiteiten en grootschalig onderhoud. Daar hebben wij zo goed mogelijk een brugfunctie tussen de klant, de Veiligheidsregio en het ministerie proberen te vervullen."

"De haven is een afspiegeling van de economie, je ziet en voelt wat er in het land gebeurt."

Roon: "In de Amsterdamse haven zijn grote chemische spelers gevestigd, zoals Sonneborn, Albe Marle en ICL. Ook worden biobrandstoffen geproduceerd door bedrijven als Argent Energy en Greenergy. Deze klanten proberen wij waar nodig te ondersteunen in hun activiteiten. Bijvoorbeeld bij de aanleg van energie- of nautische infrastructuur."

"Daarnaast leggen we de verbinding tussen de chemische klanten en de wetenschap op het Science Park in Amsterdam. Op labschaal kunnen processen worden getest op het Science Park om deze vervolgens op pilotschaal te testen in onze eigen innovatiehub Prodock. In het komende jaar gaan we een nieuwe en grotere Prodock bouwen, dat ook beter geschikt is voor chemische processen."

"Na Prodock kunnen deze bedrijven verder doorgroeien naar een grotere locatie in de haven. Voorbeelden van deze groei in verschillende fases zijn ChainCraft, Avantium en Photanol. Andersom kunnen de bedrijven in de haven onderzoeksvragen neerleggen bij de wetenschap of in contact komen met talentvolle studenten. Ook willen we het chemisch cluster verder uitbreiden met nieuwe vestigingen."

Koers

De bedrijven in het Noordzeekanaalgebied zijn een mix van 'grote namen' en 'jonge honden'. Duurzaamheid is wat hen verbindt.

"Aan de klimaattafel Noordzeekanaalgebied is de richting vastgelegd voor het terugbrengen van de CO2-uitstoot in het gebied. In de komende jaren gaat flink geïnvesteerd worden in de aanleg van (energie-)infrastructuur, in stoom- en warmteleidingen, in het doortrekken van de OCAP-leiding, de aanleg van de Athos CO2-pijpleiding en in de uitbreiding van onderstations voor elektriciteit."

"In deze periode zal ook de 100MW electrolyzer in IJmuiden worden gebouwd. In dit project Hermes vormen Nouryon, Tata en Port of Amsterdam een consortium, en richten wij ons op de aanleg van de waterstof pijpleiding van IJmuiden naar het Amsterdamse havengebied."

"Ook zijn er plannen om in IJmuiden door samenwerking tussen Tata en Dow Chemicals nafta op basis van koolmonoxide uit de rookgassen van Tata te produceren. Ook in Amsterdam zal de productie van biobrandstoffen sterk worden uitgebreid. Waternet gaat een groengasinstallatie bouwen, waarin het gas dat bij de vergisting van zuiveringsslib vrijkomt wordt opgewerkt, en de groene CO2 wordt afgevangen."

"Bij Orgaworld, onderdeel van Renewi, gaat Nordsol samen met Shell een van de grootste bio-LNG installaties van Noordwest-Europa bouwen. Ook zijn we druk bezig met de voorbereidingen voor de vestiging van een hernieuwbare methanolfabriek die door middel van gassificatie van Residu Derived Fuel materiaal, een mix tussen end-of-life plastics en resthout, methanol zal produceren. Dit zijn mooie voorbeelden voor de koers die Port of Amsterdam een aantal jaren geleden is ingeslagen."

Oplossing

Met al deze voorbeelden maakt Roon van Maanen ook meteen duidelijk waarom chemie zo ontzettend belangrijk is. "De grootste misvatting is dat de chemie in ons land een probleem is. De chemie is de oplossing voor een aantal uitdagingen waar we voor staan. Dat zou beter over het voetlicht moeten worden gebracht. De gemiddelde Nederlander staat hier toch te ver van af."

Een land zonder chemische industrie zou volgens Van Maanen ook enorme economische gevolgen hebben. "De chemie zorgt voor substantiële werkgelegenheid, zowel direct als indirect, en in een breed spectrum aan beroepen. Daar moeten we zuinig en trots op zijn!"