Ruimte voor de haven

Gemeenteraadsverkiezingen 2022: de haven als sleutel voor een duurzame en circulaire stad

16 Februari 2022

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen heeft Port of Amsterdam met verschillende fracties gesproken over hoe haven en stad samen kunnen bijdragen aan een circulaire en klimaat neutrale samenleving in 2050.

Het havengebied kan een cruciale rol spelen op dit vlak. Hiervoor moet een aantal zaken geregeld zijn: (milieu)ruimte, elektriciteit, energie-infrastructuur, bereikbaarheid, samenwerking en voorspelbaarheid. Dit is uitgewerkt in een position paper met als titel: Het voortouw nemen in een duurzame toekomst: de haven van Amsterdam als sleutel tot een duurzame en circulaire stad.

Ambities

De ambities van het gemeentebestuur en van Port of Amsterdam zijn groot. We willen koploper zijn op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. We willen een havengebied zijn dat de krachten bundelt van de drie sterke kernen van Amsterdam: het logistieke knooppunt van wereldformaat, de hoogwaardige regionale industrie en de veelzijdige dienstverlener voor de stad. Een havengebied dat bijdraagt aan een circulaire en klimaat neutrale samenleving in 2050. Deze maatschappelijke opgave wordt aan ons allemaal gesteld, en overstijgt individuele belangen en invloedssfeer.

Samen werken aan ambities

Daarom is aan (toekomstige) raadsleden de uitnodiging gedaan om onze samenwerking verder te intensiveren. Hierbij is een aantal cruciale zaken benoemd:

  • Los elektriciteitscongestie met prioriteit op, en maak werk van toekomstbestendige infrastructuur voor andere duurzame energiedragers.
  • Beschouw Westpoort als één risicogebied en pas de risicocontouren hierop aan. De implementatie van de omgevingswet is hiervoor een unieke kans. Kies voor toekomstbestendige en flexibele, ruimtelijke (risico)zonering.
  • Maak, samen met andere overheden, werk van slimme, efficiënte inrichting van fysieke en milieugebruiksruimte. Ook hier is het moment van invoering van de omgevingswet een ‘natuurlijk moment’.
  • Houd de haven bereikbaar over land (A10-west), spoor (rond Sloterdijk en via CS) en natuurlijk water (in ruimtelijke zin, maar ook in relatie tot de recreatieve vaart op het IJ).
  • Werk samen met buurgemeenten, in de regio en richting hogere overheden.
  • Leg het speelveld zoals bepaald vast in het NOVI-traject. We vragen fikse investeringen aan klanten om zo transitie mogelijk te maken. Een tussentijds veranderend of beperkt speelveld past hier niet bij.

Ruimte

Nautisch verkeer, energietransitie, circulariteit en het werk dat in de haven wordt gedaan, vragen om ruimte. Soms is meer (milieugebruiks)ruimte nodig dan nu beschikbaar is. Dat vraagt om intensivering en efficiënte inrichting. We staan voor een ingewikkelde puzzel, die zich niet laat leggen als er steeds stukjes bijkomen. Port of Amsterdam is zodoende scherp op ruimtelijke activiteiten rond water-, spoor- en wegverbindingen. Er is milieugebruiksruimte en risicoruimte nodig om de haven bereikbaar te houden. Bouwen dicht aan het spoor, het afwaarderen van wegen en dicht bouwen aan of op het water, zetten de haven op slot. Met eenzelfde bril wordt gekeken naar het plaatsen van extra windmolens in de haven.

Windmolens

Port of Amsterdam heeft zich gecommitteerd aan de opgave uit Amsterdam Klimaatneutraal 2050 om voor 10 MW aan windenergie in het havengebied te plaatsen. Dit is een forse opgave, maar die gaan we realiseren. Wij bespreken met partijen de consequenties van een roep om een groter deel van de Amsterdamse windambities in het havengebied te laten landen. Het havengebied kent beperkingen door aanvliegroutes voor Schiphol, de beperkte milieuruimte en de risico-gebruiksruimte is eveneens schaars. Extra windmolens in het havengebied beperken de mogelijkheden om andere dingen te doen. Een windmolen kent namelijk (gewoon) een risicocontour en milieugebruiksruimte, en vraagt om kostbare grond. Concreter: een windmolen naast een waterstoftank gaat niet, want je kunt niets met de grond eromheen. Iedere extra windmolen zal in die zin ten koste gaan van activiteiten op het gebied van de energietransitie en circulaire economie. En dat zijn juist de activiteiten waarmee de haven een waardevolle bijdrage levert. Het maken van weloverwogen keuzes is daarom essentieel.

Vervolg

Port of Amsterdam ziet er naar uit om met het gemeentebestuur werk te maken van de opgaven waar we samen voor staan. Via samenwerking zal de in het position paper genoemde thematiek verder besproken en uitgewerkt worden.

Download het position paper