Reactie Port of Amsterdam op het coalitieakkoord van het nieuwe gemeentebestuur van Amsterdam

Daarin geeft het nieuwe college onder meer aan hoe zij de stad duurzamer wil maken en hoe de stad de uitdaging van woningbouw en economische ontwikkeling wil versterken.

Port of Amsterdam heeft op hoofdlijnen waardering voor het nieuwe coalitieakkoord. Wij zien veel kansen in dit akkoord om samen met de stad aan de duurzaamheidsambities te werken, om van de haven de ‘batterij van de stad’ te maken, om de circulaire ambities van de stad uit te voeren en om de haven als knooppunt voor stadsdistributie te maken.

Dat zijn onderwerpen die ons aanspreken, waarvoor de haven goed is toegerust en die al een anker hebben in onze actuele bedrijfsstrategie.

Tegelijkertijd maken we ons zorgen over twee dossiers: de toekomst van de cruisesector en de transformatie van de Coen- en Vlothaven naar Haven-Stad.

Haven-Stad

Het nieuwe akkoord zegt het volgende over Haven-Stad:

‘De gebiedsontwikkeling Haven-Stad moet worden versneld ten opzichte van de huidige planning in Koers 2025, waarbij deze bestuursperiode al moet worden begonnen met voorbereidingen’ (p.35).

Het is op dit moment nog onduidelijk wat het gemeentebestuur bedoelt met versnellen ten opzichte van de planning in Koers 2025. In ieder geval zal het afwijken van de bestaande afspraken die met de bedrijven in de Coen- en Vlothaven en met ons zijn gemaakt.

Wij vragen het nieuwe gemeentebestuur rekening te houden met deze bedrijven. In gebied zijn vele bedrijven gevestigd, waaronder Bunge, ICL, Eggerding en Igma. Belangrijke bedrijven voor Amsterdam en de regio. Daarom pleiten we ervoor om bij het maken van nieuwe plannen door het gemeentebestuur het behoud van deze bedrijven als belangrijk uitgangspunt te nemen.

Daarnaast vinden wij dat de plannen zo snel mogelijk helder moeten zijn. Het wegnemen van onzekerheid bij bedrijven moet dus een tweede belangrijk uitgangspunt zijn.

Verbinden Noord via de Javabrug in relatie tot Passenger Terminal Amsterdam

Het nieuwe akkoord zegt het volgende over de Javabrug:

‘De ontwikkelingen in Noord vragen om een betere verbondenheid met de rest van de stad. Daartoe willen we de Java-brug bouwen. Dit betekent dat grote cruiseschepen niet meer bij de PTA kunnen aanleggen en dat daarvoor een alternatief nodig is. Het voornemen om een tweede PTA bij de Coen- en Vlothaven te plaatsen is relatief duur, beperkt woningbouwmogelijkheden, draagt weinig bij aan spreiding van toerisme en verbetering van de luchtkwaliteit. Dit gaat dus niet door. In overleg met de gemeenten langs het Noordzeekanaal en de provincie zoeken we naar een alternatieve locatie buiten Amsterdam’(p.51).

Over deze passage maken wij ons zorgen. Daarvoor hebben wij drie redenen:

1. Cruise als business gaat een hoge prijs betalen voor de begrijpelijke prioriteit om Noord met de stad te verbinden, terwijl de bijdrage van cruise aan de negatieve effecten voor de stad (drukte, luchtkwaliteit) in verhouding gering is. Bovendien zijn er alternatieven voor de geprojecteerde brug, die niet voldoende zijn onderzocht.
   
   
   
   Dit gaat over de afweging van belangen. Met de voorgenomen plannen lijkt de zeecruisesector in Amsterdam onevenredig te worden geraakt. Waar andere sectoren (als goedkope vluchten, particuliere verhuur via Airbnb, evenementen) in hun ontwikkeling licht worden afgeremd of hooguit geneutraliseerd, wordt de zeecruise meer dan gehalveerd in het geval dat er geen nieuwe locatie voor een nieuwe terminal wordt gevonden. Dat is een oneerlijke verdeling van lasten. Daarnaast lijkt het krachtig draaien aan de ‘cruise-knop’ verhoudingsgewijs niet het beste effect oplevert. Wij denken dat de stad andere knoppen heeft om aan te draaien, die betere resultaten geven. Ook in dat opzicht is het onlogisch zo sterk in te grijpen op zeecruise.
   
2. De plannen voor de PTA verhouden zich slecht tot (eerdere) besluitvorming en waardering van de stad voor cruise.
   
   
   
   Dit gaat over de stad als betrouwbare partner. Wie naar het recente verleden kijkt, ziet van de stad een spoor van investeringen en visie op zeecruise. Dat begint met het besluit in mei 2017 ruim EUR 46 miljoen bij te dragen voor de versnelde bouw van de nieuwe zeesluis (het Rijk doet met EUR 650 miljoen veruit de grootste duit in het zakje) om zeecruise beter te faciliteren. Een investering die het mogelijk maakt ook grotere zee cruiseschepen naar Amsterdam te laten komen. Datzelfde jaar stemt het college in met het vijfjarenplan van Havenbedrijf Amsterdam, waarmee de groei van cruise zowel in marktaandeel als bestedingen van passagiers in de regio wordt onderschreven en waarmee prioriteit wordt gegeven aan het ontwikkelen van een nieuwe cruise terminal. Eind 2017 bevestigt het vorige college nogmaals die strategie door zich positief uit te spreken over het belang van cruise voor de stad en wijst de Coenhaven aan als voorkeurslocatie voor de nieuwe PTA.
   
3. De stad lijkt opportunistisch om te gaan met de metropoolregio waarvan zij onderdeel is: de woningbouwuitdaging wil de stad binnen de stadsgrenzen oplossen, terwijl de uitdaging van verplaatsing van de PTA nu wordt geëxporteerd naar de regio, die deze uitdaging niet kan oplossen.
   
   
   
   Hier gaat het over solidariteit in de metropoolregio. Nu lijkt het erop dat de stad een complex vraagstuk op het bordje schuift van de regio. Met die regio is recent nog zorgvuldig gezocht naar alternatieve locaties voor zeecruise. En die zijn er niet. Daarom was het een eind december 2017 een logisch besluit de Coenhaven aan te wijzen als voorkeurslocatie voor de PTA. Het zou beter zijn niet te lichtvoetig een streep te halen door deze locatie, maar te verkennen of deze locatie nog een rol kan spelen in de mogelijk aan te passen plannen.  

Port of Amsterdam is een belangrijke partner van stad en regio in het ontwikkelen van een duurzame, leefbare omgeving. Wij hebben er vertrouwen in om met het nieuwe college tot goede oplossingen te komen voor stad en haven.

Wij willen dan ook zo snel mogelijk met het gemeentebestuur in gesprek enerzijds om de plannen van de nieuwe coalitie goed te kunnen begrijpen en te interpreteren en anderzijds om samen uitdagingen aan te pakken.