Update over energievoorziening en verduurzaming in de Amsterdamse haven

Dat was het onderwerp van de informatiesessie voor energie-intensieve bedrijven op 27 februari, georganiseerd door het Programmabureau Noordzeekanaalgebied (NZKG), de gemeente Amsterdam en Port of Amsterdam. Verschillende sprekers gaven een update over de lopende plannen en projecten.

Programmabureau NZKG (Maaike Wever)

Maaike Wever van het programmabureau NZKG gaf een update over de CES (Cluster Energie Strategie) en noemt de acht sleutelprojecten die cruciaal zijn voor de energievoorziening en verduurzaming in het NZKG, waar nu hard aan wordt gewerkt:

• A9-zuid (TenneT) hoogspanningsstation (noodzakelijk voor de aanlanding van wind op zee en de stroomvoorziening in het Westelijk havengebied)
• Oostzaan (TenneT en Liander) hoogspanningsstation
• Waterstofnetwerk NZKG (H2 hoge druk) en H2avennet (H2 lage druk)
• Importterminals voor waterstof
• Elektrolysers voor waterstofproductie
• CO2 netwerk transport CO2
• Stoomnetwerk
• Energiehaven, voor realisatie, onderhoud en services aan windparken op zee

De planning van een aantal van deze sleutelprojecten is vertraagd en er wordt naar mogelijkheden gezocht om verdere vertraging te voorkomen. Mogelijkheden tot verduurzaming op de relatief korte termijn zijn het CO2-netwerk NZKG (waarvoor nu een kwartiermaker wordt geworven), de waterstof-importterminal LH2, het H2avennet, het stoomnetwerk, de energy hubs (ECAH) en flexoplossingen als deeloplossing voor netcongestie.

Liander (Casper van Raaij) en ECAH (Meis de Jongh):

Liander gaf een update van de congestiesituatie in Amsterdam, met een uitleg van de TenneT en Liander congestie. Voor grootzakelijke klanten zit het stroomnet de komende jaren vol. Liander en TenneT werken hard aan structurele netuitbreiding en in de tussentijd ook aan slimme oplossingen, zoals flexibele contracten. Aanvragen die voor december 2024 al op de wachtlijst stonden, kunnen in aanmerking komen voor een capaciteitsbeperkend contract (CBC). Dit houdt in dat de aanvraag ingewilligd wordt, maar dat Liander altijd een dag van tevoren kan vragen om dit vermogen tijdelijk af te schakelen (tegen vergoeding). Liander neemt contact op met de klanten die aan de voorwaarden voldoen. Dit gaat om de onderstations Basisweg, IJpolder en Westhaven.

De Energie Coöperatie Amsterdam (ECAH) heeft al ruim 40 leden waarmee ze bouwt aan een Energy Hub. Met deze leden werkt de ECAH aan het samen efficiënter gebruikmaken van de beschikbare netcapaciteit. Dit kan met een groepscontract (GTO). Ook kan een groepscapaciteitsbeperkend contract afgesloten worden, waarbij door collectieve flexibiliteit en opwek- en opslagcapaciteit de individuele risico’s voor bedrijven verminderen. Mocht je hier interesse in hebben, neem dan contact op via info@ecah.amsterdam.

Gasunie (Marco Betting):

Gasunie’s dochteronderneming Hynetwork legt in het Noordzeekanaalgebied (NZKG) een hogedruk waterstofnetwerk aan als onderdeel van het landelijke waterstofnetwerk. Ondanks dat de markt voor waterstof langzaam op gang komt, werkt Hynetwork door aan de ontwikkeling van het waterstofnetwerk. Zo is eind vorig jaar het definitieve voorkeurtracé in het NZKG vastgesteld en is de ruimtelijke reservering rond dit voorkeurstracé besloten door de minister van Klimaat & Groene Groei (staatcourant van 5 december 2024). Voor het NZKG is de geplande opleverdatum Q1-2030 (P-50).

Firan (Michiel Houkema)

Project H2avennet gaat door met het detailontwerp van het waterstofdistributienet. Firan besteedt binnenkort dit ontwerp aan, wat betekent dat de daadwerkelijke engineering gaat beginnen. Het regionale waterstofnetwerk komt daarmee steeds dichterbij. In het detailontwerp voor het Amsterdamse havengebied wordt ook de verbinding met HoogTij in de gemeente Zaanstad meegenomen. De exploitatie kan beginnen in maart 2028. Er komt 23 km aan waterstofleiding in Amsterdam met een capaciteit van ruim 100.000 ton per jaar. De waterstof krijgt vooralsnog dezelfde geur als aardgas. Bij het gebruik van groene waterstof reduceert H2avennet de CO2 uitstoot met ongeveer 300 kton per jaar.

Vergunningsloket/vergunningsregie (Wilmar van Grondelle, gemeente Amsterdam)

De gemeente Amsterdam onderzoekt hoe ze bedrijven bij de vergunningsaanvraag kan ondersteunen en zo het vergunningsproces kan versnellen. Naar verwachting zal dit eind dit jaar van start gaan.

Data Safe House (Robin Brouwer)

Data Safe House is een samenwerkingsverband en -platform waarin industriële partijen hun vertrouwelijke energieverduurzamingsprojecten veilig kunnen delen met netbeheerders en andere geïnteresseerde partijen. Data Safe House heeft al 19 deelnemers in het Noordzeekanaalgebied en de eerste data aanvraag is gedaan. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden bij Robin Brouwer (Data Safe House Manager Cluster NZKG) – rbrouwer@datasafehouse.org.

Lobby (Rutger Oorsprong, PoA)

Port of Amsterdam, Programmabureau Noordzeekanaalgebied en de gemeente Amsterdam geven gezamenlijk aan welke mogelijkheden zij hebben om knelpunten te adresseren door middel van lobby richting ambtelijke organisaties of de politiek. Mocht je in je inspanningen op het gebied van verduurzaming tegen knelpunten aanlopen, laat deze organisaties dan weten wat er (precies) knelt, wat er bereikt moet worden en waarom. Ze bieden ook aan te ondersteunen in individuele lobbytrajecten, bijvoorbeeld door mee te denken bij wie het lobbypunt aangekaart kan worden, door wie en op welke wijze.

Met vragen kun je terecht bij Tesse Bijleveld (t.bijleveld@amsterdam.nl) of Hannah de Valk (hannah.de.valk@portofamsterdam.com.