Verduurzaming Amsterdamse haven en regio onder druk door congestie op elektriciteitsnetwerk
Deze congestie is de komende jaren van invloed op de verduurzaming van bedrijfsprocessen en producten van bedrijven in het gebied en dus van de haven. Omdat de haven een cruciale rol speelt in de ambitie van de stad en haven om in 2050 klimaatneutraal te zijn, zijn de zorgen groot. Deze congestie vraagt om de hoogste prioriteit en creativiteit bij energiebedrijven, overheden en politiek om te worden opgelost.
Port of Amsterdam wil voorloper zijn in de transitie naar een duurzame samenleving. De haven speelt een cruciale rol bij het behalen van klimaatdoelstellingen door bedrijven te faciliteren die daar een bijdrage aan leveren. De in de haven gevestigde bedrijven zitten midden in een transitie naar een duurzamere vorm van ondernemen. De bedrijven zijn actief in de circulaire economie en de energietransitie met onder meer de productie van biobrandstoffen.
Oorzaken
Door de elektrificatie van onze samenleving is de vraag naar stroom de afgelopen tien jaar enorm gegroeid. Digitalisering en verduurzaming hebben hiervoor gezorgd. Dit is ook terug te zien bij de bedrijven in de haven. Havenbedrijven actief in de energietransitie en circulaire procesindustrie zijn ook bezig met het verduurzamen van hun eigen bedrijfsvoering. Ze gaan van het gas af en elektrificeren hun voer- en vaartuigen net als hun terminal materieel - zoals kranen en shovels. Maar de grootste vraag naar elektriciteit komt van datacenters, nieuwbouw en mobiliteit, ook de komende jaren.
Gevolgen
In de metropoolregio (MRA) zal door deze congestie het tempo waarin de energie- en grondstoffentransitie plaatsvindt, worden afgeremd. Voor klanten met uitbreidings- en of verduurzamingsplannen en nieuwe klanten die zich in de haven willen vestigen is dit dus slecht nieuws. Circa vijftig havenbedrijven worden geraakt door deze congestie. Zij kunnen hun ambities niet of pas later realiseren. Dit zet het halen van de klimaatdoelen in de Amsterdamse haven, de gemeente Amsterdam en het Noordzeekanaalgebied sterk onder druk. De situatie schaadt de concurrentiepositie van de Amsterdamse haven en de MRA als vestigingslocatie.
Oplossingen om meer capaciteit te creëren
De eerste structurele capaciteitsuitbreiding van elektriciteit voor bedrijven aangesloten op station Hemweg en onderliggende stations komt beschikbaar vanaf medio 2027. In de tussenliggende periode werken Liander, TenneT, gemeente Amsterdam en Port of Amsterdam gezamenlijk aan een programma om werkzaamheden en innovaties te versnellen en tijdelijke oplossingen te stimuleren. Denk daarbij aan grootschalige batterijopschaling en peak shaving. Door onderlinge samenwerking tussen verbruikers kan de piek mogelijk worden verkleind en worden volstaan met de bestaande capaciteit. Ook werken we aan verzwaring van productie- en transport capaciteit van elektriciteit en zetten we in op versnelling van het mogelijk maken van alternatieve duurzame energiebronnen. Denk hierbij aan hergebruik van warmte en ook inzet van waterstof. Door hiervoor versneld de infrastructuur en voorzieningen te ontwikkelen werkt het havenbedrijf aan alternatieven om het stroomnet deels te ontlasten. Daarnaast gaat Port of Amsterdam in gesprek met een aantal grootverbruikers om te kijken in hoeverre zij hun gecontracteerde vermogen kunnen afstemmen en eventueel delen met andere havenbedrijven.
Prioriteit en creativiteit
De vandaag aangekondigde congestie zal niet beperkt blijven tot Amsterdam en de regio. Nederland zal naar verwachting met nog veel meer congestie te maken krijgen. Elektriciteit zal de komende jaren schaars zijn en zal een grote impact op de verduurzaming van de Nederlandse samenleving hebben. De klimaatdoelstellingen en – ambities komen hiermee onder druk te staan zoals Amsterdam klimaatneutraal in 2050. Deze congestie vraagt dan ook om de hoogste prioriteit en creativiteit bij energiebedrijven, overheden en politiek om te worden opgelost. Port of Amsterdam is dan ook aangesloten bij de taskforce met Liander, TenneT en de gemeente Amsterdam om de gevolgen van het volgelopen elektriciteitsnet aan te pakken.