Ruigoordroute Moezelhaven

Je verwacht het misschien niet, maar in het Amsterdamse havengebied groeien honderden plantensoorten. Soms zelfs heel bijzondere. Er groeien bijvoorbeeld zeker vier soorten orchideeën in de haven.

De bijenorchis is heel zeldzaam, maar in de haven zijn er tientallen te vinden. Er staan een paar bredewespenorchideeën. Een soort die je trouwens in de rest van Amsterdam ook wel tegenkomt. In de haven groeien verder honderden moeraswespenorchideeën, en zelfs duizenden rietorchideeën.

Andere bijzondere plantensoorten in het havengebied zijn zomerbitterling, boslathyrus, stijve ogentroost, late ogentroost, kleverige ogentroost, scherpe fijnstraal en kruipend stalkruid.

Terug naar de kaart

De plek waar nu dit illustere kunstenaarsdorp ligt, heeft al duizend jaar een bijzondere status. De eerste tekenen van menselijke bewoning dateren uit de 11e eeuw. Deze regio bestond toen uit riviertjes, moeras en veen.

Het IJ vormde door de eeuwen heen een inham in het land, het Houtrak. In de 16e eeuw ontstond hierin een eiland: 't Aeylandt Ruygenoort. Het Houtrak werd ingepolderd in 1873. Ruigoord was hierdoor geen eiland meer.

In deze tijd werd hier een dorp gebouwd. Speciaal voor mensen die uit Zeeland en West-Friesland naar de nieuwe polder kwamen om er op het land te werken. In de jaren '60 van de vorige eeuw moesten de dorpsbewoners vertrekken. Het gebied zou namelijk haventerrein worden. Zover kwam het niet, door de oliecrisis.

Het leegstaande dorp werd gekraakt en zo ontstond 'culturele vrijhaven' Ruigoord. Ruigoord werd een begrip onder kunstenaars en 'blijmetselaars'. Veel kunstenaars woonden er of kwamen er vaak. Zoals schrijvers en dichters Hans Plomp, Gerben Hellinga, Simon Vinkenoog en Diana Ozon. Zanger Armand is er getrouwd en acteur Daniël Boissevain is er opgegroeid.

In 2000 heeft Port of Amsterdam alsnog de Afrikahaven aangelegd. Het dorp is behouden, maar er mag niet meer worden gewoond. Ruigoord houdt zijn culturele bestemming zeker tot 2027. Het festival Landjuweel is nog altijd geliefd.

Terug naar de kaart

Koninklijke Vopak is een opslagbedrijf voor petroleumproducten en chemicaliën. Het bedrijf heeft in de nieuwe Afrikahaven een terminal voor de opslag, overslag en verwerking van petrolaten.

Op het terrein staan 41 tanks met een gezamenlijke capaciteit van ruim 1,2 miljoen kubieke meter.

Terug naar de kaart

Toen aan de rand van de Afrikahaven een groen gebied werd aangelegd, is hier iets bijzonders ontdekt. Namelijk de resten van een eendenkooi uit 1652. Zo'n eendenkooi gebruikten we in West-Europa vroeger om eenden te vangen voor consumptie. Het is een afgeschermd stuk water met daarin een soort fuik, een 'vangpijp'. Daarin konden de eenden worden gedreven om ze te vangen.

De Amsterdamse haven en Stichting Het Eiland hebben deze 'eendenkooi van Ruigoord' weer opnieuw opgebouwd. Niet om de eenden op te eten natuurlijk. Maar om bezoekers te laten zien wat onze voorouders eeuwen geleden deden om aan eten te komen. Hieraan werken jongeren mee die het niet redden in het reguliere onderwijs. Zij kunnen hier in de buitenlucht hun energie kwijt en ondertussen iets leren.

Terug naar de kaart

Dit fietspad in het Westelijk Havengebied heeft straatlantaarns die niet op het elektriciteitsnet zijn aangesloten. Ze krijgen hun stroom van zonnepanelen in het water ernaast. Dat heeft drie voordelen. In het water kunnen de panelen makkelijk meedraaien met de zon. Bovendien zorgt het water voor koeling van de panelen en spiegeling van het licht. Dat levert extra veel stroom op.

Het netwerk heeft een ander type stroom (gelijkstroom) dan het gewone stroomnet (wisselstroom). Zonnepanelen wekken gelijkstroom op. Normaal gesproken plaats je tussen de panelen en het stroomnet een omvormer, die de stroom omzet in wisselstroom. Dat is eigenlijk zonde, want je verliest hierdoor een deel van de stroom. In dit gesloten netwerk is zo'n omvormer niet nodig.

Een klein windmolentje vult de energievoorziening aan. De lantaarns zelf hebben zuinige LED-lampen. En zo is er energie genoeg om de lampen te laten branden. Fietsers die een app van dit fietspad hebben, kunnen zelf bepalen hoe fel ze de lampen willen laten schijnen. Staat je app aan, dan gaan de lampen bij jou in de buurt vanzelf zo fel schijnen als je wilt.

Dit fietspad is een experiment van de haven in samenwerking met Luminext, een bedrijf van Eneco.

Terug naar de kaart

Tussen de Haarlemmerpoort en Halfweg liggen verschillende stukken groenlandschap die eigenlijk één geheel vormen: de Brettenzone. Dit gebied is een deel van het beroemde Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam uit 1935.

Het plan was een groene zone van de Westelijke Tuinsteden tot het havengebied. Tijdens de uitvoering ging de aandacht toch meer naar woningbouw en havenuitbreiding. Ertussen bleef een versnipperd gebied over.

Je vindt hier allerlei stukken groen, waar bijvoorbeeld ook het Westerpark deel van is. Ook zijn hier resten van de geschiedenis van de stad te zien. De eerste trekvaart uit de Gouden Eeuw bijvoorbeeld, en de oudste spoorlijn van Nederland, en de Westergasfabriek. En wel vier volkstuinparken: Groote Braak, De Bretten, Nut & Genoegen en Sloterdijkermeer.

Terug naar de kaart

Bij deze spoorlijn begint de moderne versie van de Zijderoute. Dat was eeuwenlang een handelsroute over land van China naar Europa. Toen de zeevaart opkwam, werd deze route steeds minder gebruikt. Nu herleeft de route, maar dan via het spoor.

In samenwerking met verschillende vervoersbedrijven en de Chinese overheid is er een directe treinverbinding gemaakt. De route begint in de Amsterdamse haven. Door Europa loopt hij naar Rusland en dan via Mongolië naar de haven van Yiwu in de regio Shanghai.

Met de nieuwe Zijderoute kunnen Amsterdam, Nederland als geheel en zelfs omringende landen beter zaken doen met China. Vanuit Europa kunnen auto's en houdbare voeding zoals melkpoeder sneller naar China. En elektronica, zoals telefoons, kunnen per trein vanuit China snel bij ons komen.

De route is 11.000 kilometer lang en de trein doet er 16 tot 18 dagen over. Dat maakt transport per trein sneller dan per schip. En goedkoper en duurzamer dan per vliegtuig. Bovendien kunnen goederen vanaf de haven ook snel in Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk zijn.

Terug naar de kaart

Schepen bouwen, daar is Nederland al eeuwenlang goed in. Royal Van Lent zet die traditie voort, maar dan op topniveau. Dit bedrijf bouwt namelijk superdeluxe jachten helemaal op maat, van boeg tot helikopterdek. Dat doet het bedrijf al jaren, maar de werf hier in de haven is nieuw. Deze haven is er voor het bouwen van nóg grotere jachten. Dat is de trend in de wereld van de luxejachten.

Royal Van Lent werkt met een aantal andere scheepswerven in het topsegment samen onder de naam Feadship. Dat is een erkend leerbedrijf. Vele jonge timmermannen, jachtschilders en monteurs hebben bij deze scheepswerven de állerfijnste kneepjes van het vak geleerd. Zo bouwt dit bedrijf ook weer aan de scheepsbouwexpertise van de toekomst.

Terug naar de kaart